مقدمه

در سال‌های اخیر، بازار ارز ایران به‌واسطه تحولات بین‌المللی، تحریم‌ها و تنش‌های منطقه‌ای به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است. ورود به فصل جدیدی از فشارهای حقوقی بین‌المللی با فعال شدن مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) می‌تواند بار دیگر شوک بزرگی بر اقتصاد ایران وارد کند. در این متن، تحلیل می‌کنیم که چرا دلار ممکن است به کانال صد هزار تومان برسد و آیا “جنگ” واقعاً سناریوی محتملی است یا بیشتر ابزار فشار سیاسی.


اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه چیست؟

مکانیسم ماشه سازوکاری است که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل گنجانده شده و به اعضای برجام اجازه می‌دهد در صورت ادعای نقض توافق از سوی ایران، تمامی تحریم‌های سازمان ملل را به طور خودکار بازگردانند. نکته مهم این است که این فرآیند نیاز به رأی‌گیری مجدد در شورای امنیت ندارد و در واقع یک مسیر سریع برای بازگشت تحریم‌ها محسوب می‌شود.


در ماه‌های اخیر سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) روند فعال‌سازی اسنپ‌بک را آغاز کرده‌اند و همین موضوع اثر روانی سنگینی بر بازارهای ایران داشته است.

دلار بالای صد هزار تومان؛ واقعیت یا بزرگنمایی؟.


دلایل جهش ارزی:


انتظارات تورمی و هجوم تقاضا برای خرید ارز


نگرانی از بازگشت تحریم‌های گسترده


محدودیت‌های عرضه ارز و کاهش درآمدهای نفتی


فشار روانی ناشی از فضای رسانه‌ای و احتمال جنگ


سناریوهای احتمالی


سناریوی مبنا: حرکت دلار به سمت ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومان با توجه به شدت اخبار و جو روانی.


سناریوی افزایشی شدید: عبور دلار از ۱۱۰ تا ۱۵۰ هزار تومان در صورت همزمانی اسنپ‌بک با درگیری‌های نظامی یا تحریم‌های گسترده‌تر.


سناریوی کنترل محدود: مهار رشد دلار توسط دولت از طریق تزریق منابع ارزی یا محدودیت‌های جدید در بازار آزاد.


آیا جنگ واقعی در راه است؟


گمانه‌زنی‌های زیادی درباره احتمال درگیری نظامی وجود دارد. برخی معتقدند فشارهای سیاسی می‌تواند به عملیات محدود یا تقابل‌های مقطعی منجر شود، اما جنگ تمام‌عیار سناریوی پرهزینه‌ای است که بعید به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت در دستور کار قرار گیرد. با این حال، نمی‌توان ریسک درگیری‌های منطقه‌ای و تأثیر آن بر بازار ارز و طلا را نادیده گرفت.


پیامدهای اقتصادی شرایط کنونی:


بازار ارز: کاهش قدرت خرید ریال و افزایش شکاف میان نرخ رسمی و آزاد.


بازار طلا و سکه: رشد سریع به عنوان دارایی امن و پناهگاه سرمایه.


واردات کالا: دشواری در تأمین ارز و افزایش قیمت کالاهای اساسی.


بورس: خروج سرمایه به سمت دارایی‌های امن و کاهش اعتماد عمومی.


بودجه دولت: فشار بر منابع مالی و افزایش بدهی‌های داخلی.


راهبردهای پیشنهادی برای سرمایه‌گذاران:


۱. تنوع دارایی؛ تمرکز صرف بر دلار یا یک دارایی خاص ریسک‌زا است.

۲. استفاده از ارزهای دیجیتال معتبر مثل تتر برای حفظ ارزش و امکان نقدشوندگی سریع.

۳. سرمایه‌گذاری در طلا و سکه به عنوان پوشش ریسک تورمی.

۴. انتخاب سهام بنیادی در بورس با نقدشوندگی بالا و پایداری نسبی.

۵. مدیریت نقدینگی و آماده بودن برای شرایط بحرانی.

۶. رصد مداوم تحولات سیاسی و اقتصادی برای تصمیم‌گیری به‌موقع.


جمع‌بندی


فعال شدن مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک یکی از مهم‌ترین تهدیدهای اقتصادی برای ایران در سال‌های اخیر است. حتی در صورت عدم بازگشت کامل تحریم‌ها، فضای روانی ایجاد شده کافی است تا دلار را به مرزهای بی‌سابقه برساند. دلار صد هزار تومانی دیگر یک سناریوی دور از ذهن نیست و سرمایه‌گذاران باید خود را برای چنین شرایطی آماده کنند. هرچند احتمال وقوع جنگ تمام‌عیار پایین است، اما نمی‌توان اثر تنش‌های منطقه‌ای و درگیری‌های محدود را نادیده گرفت. در چنین شرایطی تنها سرمایه‌گذارانی موفق خواهند بود که با مدیریت ریسک، تنوع دارایی و هوشیاری در تصمیم‌گیری مسیر خود را پیش ببرند.

طبق آخرین اخبار رسیده از رسانه ها به گوش وزیر خارجه روسیه آقای لاوروف رسیده است که اسرائیل در حال برنامه ریزی جنگ تمام عیار علیه ایران می باشد. برای اطلاع از آخرین اخبار منطقه ای و ایران حتما سایت خانه ترید علیزاده را دنبال کنید.